Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Gdyni zadzwoniła Pani Kasia kierując pytanie, czy w przypadku przeprowadzki do innego miasta, będąc bezrobotnym, z zamiarem zatrudnia można ubiegać się o środki, które mogą pomóc w kilku pierwszych miesiącach w nowym środowisku?

Osoby bezrobotne mają możliwość ubiegania się o różne środki od Państwa, w przedstawionej sytuacji Pani Kasi zostało polecone skierowanie się do Urzędu Pracy, w którym jest zarejestrowana z wnioskiem o bon na zasiedlenie.

Bonem na zasiedlenie nazywana jest jedna z dostępnych form pomocy osom bezrobotnym, które nie ukończyły 30 roku życia. Ta forma pomocy stanowi istotne wsparcie finansowe pozwalające na zorganizowanie życia w nowym miejscu zamieszkania oraz zatrudnienia.

Przechodząc do meritum, kto może uzyskać bon zasiedleniowy? Osoby ubiegające się o bon:

  • są zarejestrowane w urzędzie pracy, jako osoba bezrobotna
  • nie ukończyły 30 roku życia
  • podejmą zatrudnienie lub założą własną działalność poza miejscem dotychczasowego zamieszkania.

Wymagania nie dotyczą jedynie osoby ubiegającej się o bon na zasiedlenie, lecz również samej pracy podejmowanej przez wnioskodawcę.

  1. Wynagrodzenie za wykonywaną pracę nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie w danym roku

W 2022 roku płaca minimalne wynosi 3010 zł brutto. W związku z powyższym osoba, która otrzymała bon nie może zarobić miesięcznie mniej niż wskazywana powyżej kwota. Dodatkowo wskazać należy, iż przyszły zatrudniony musi podlegać wszystkim ubezpieczeniom społecznym. W praktyce oznacza to, iż najpewniejszym rodzajem zatrudnienia jest w tym przypadku umowa o prace. Umowa zlecenia również mogłaby spełniać warunki, jednakże w tym przypadku jest to bardziej zindywidualizowane.

  1. Odległość od dotychczasowego miejsca zamieszkania musi wynosić, co najmniej 80 km albo jej pokonanie musi przekraczać 3 godziny (komunikacją zbiorową, w dwie strony)

Oznacza to, iż wnioskodawca musi spełnić przynajmniej jeden z powyższych warunków. Nie jest konieczne spełnienie obydwu wyżej wskazanych.

  1. Pozostawanie w zatrudnieniu, wykonywanie innej pracy zarobkowej lub prowadzenie działalności gospodarczej przez okres, co najmniej 6 miesięcy

Oznacza to, iż w przeciągu 8 miesięcy, przez co najmniej 6 miesięcy należy pozostawać w zatrudnieniu, wykonywać inną pracą zarobkową lub prowadzić działalność gospodarczą przy jednoczesnym spełnianiu warunków wskazanych w punktach 1 i 2.

Procedura otrzymania bonu na zasiedlenie

W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek o udzielenie bonu do właściwego urzędu pracy. Właściwym urzędem jest urząd, w którym jesteśmy zarejestrowani. Dla przykładu, Kasia mieszkająca do tej pory we Wrocławiu postanawia przenieść się do Gdyni i w niej podjąć zatrudnienie. Kasia jest zarejestrowana w urzędzie pracy we Wrocławiu. W takim przypadku powinna ona złożyć wniosek do urzędu we Wrocławiu.

W tym przypadku należy wskazać, iż niektóre urzędy pracy wymagają oświadczenia o uprawdopodobnieniu zatrudnienia. Polega to na tym, iż osoba zainteresowana bonem musi uzyskać od przedsiębiorstwa z miasta przyszłego zatrudnienia uprawdopodobnienie zatrudnienia. Przy czym nie musi to być uprawdopodobnienie od przedsiębiorstwa, które finalnie zatrudni zainteresowanego. Podając przykład, gdyby UP we Wrocławiu wymagał od Kasi uprawdopodobnienia mogłaby ona uzyskać je od przedsiębiorstwa X nawet gdyby została zatrudniona przez przedsiębiorstwo Y.

Kwota bonu zasiedleniowego

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość świadczenia nie może przekroczyć równowartości 200% przeciętnego wynagrodzenia. Oznacza to, iż świadczenie może być niższe. Wskazać należy, iż sposób oraz termin wypłaty środków jest ustalany indywidulanie.

Po złożeniu wniosku oraz pozytywnym jego rozpatrzeniu należy podpisać umowę ze starostą. Tutaj należy wskazać, iż koniecznym może się okazać posiadanie poręczyciela bonu. Co to oznacza w praktyce? Poręczyciel poręcza kwotę bonu. Oznacza to, iż w przypadku niewypłacalności osoby, która otrzymała bon to poręczyciel będzie zobligowany do zwrotu kwoty wskazanej na umowie (bon jest bezzwrotny, jego zwrot jest konieczny jedynie w przypadku niedochowania warunków).

Otrzymaliśmy bon, co dalej?

Bo otrzymaniu bonu osoba, która uzyskała świadczenie jest zobowiązana do wykonaniu kilku czynności.

  1. W ciągu 30 dni należy dostarczyć do urzędu pracy dokument potwierdzający zatrudnienie, inną prace zarobkową lub założenie działalności gospodarczej
  2. Również w ciągu 30 dni należy złożyć oświadczenie do urzędu pracy, potwierdzające, iż nasze nowe miejsce zatrudnienia spełnia warunek dotyczący odległości lub czasu dojazdu do pracy
  3. W okresie 8 miesięcy należy złożyć oświadczenie, w którym zostanie wskazane, iż w przedmiotowym okresie pozostawano w zatrudnieniu, innej pracy zarobkowej albo kontynuowana prowadzenie działalności gospodarczej, przez co najmniej 6 miesięcy po przyznaniu bonu.

Nie wywiązaliśmy się z warunków bonu, co w takiej sytuacji?

W przypadku nie uzyskania zatrudnienia, innej formy pracy zarobkowej lub niezałożenia działalności gospodarczej albo nieuzyskiwania z któregoś z powyższych tytułów przynajmniej minimalnego wynagrodzenia osoba, która uzyskała świadczenie jest zobligowana do zwrotu całości środków w terminie 30 dni od momentu otrzymania od starosty wezwania do oddania finansowania.

Co w przypadku, jak przepracowaliśmy na przykład 4 miesiące? W takim przypadku zwrot środków będzie proporcjonalny do wykonanego obowiązku zatrudnienia.

Należy również pamiętać, iż nie ma jednego wniosku dla wszystkich urzędów pracy. Każdy urząd ma swój wzór wniosku oraz może mieć konkretne wymagania dotyczące uzyskania świadczenia.

Więcej na Porada TygodniaPogotowie dla zadłużonych

Adrian Maryniak – Specjalista ds. Prawnych