Pani Anna z Warszawy, wraz z partnerem zaciągnęła kredyt hipoteczny na zakup mieszkania. Partner klientki zmarł, matka zmarłego odrzuciła spadek, a spłata wysokiej raty kredytu spadła jedynie na p. Annę. Jak rozwiązać problem własności nieruchomości, przy nieprzychylnej postawie rodziny zmarłego – pyta klientka?
Osoby tworzące związki partnerskie posiadają ograniczone prawa w porównaniu do związków małżeńskich. Majątek nabywany w małżeństwie stanowi majątek wspólny małżonków. W przypadku związków nieformalnych zakup odbywa się na zasadzie udziałów. Warto zaznaczyć, że żaden z partnerów nie ma prawa do udziału w majątku osobistym drugiego, wypracowanym podczas trwania konkubinatu. Każdy pracuje tylko na własny rachunek i tworzy swój majątek osobisty. Jeżeli zakup nieruchomości został sfinansowanych z kredytu, osoby w związkach nieformalnych odpowiadają solidarnie, (jeżeli umowa nie przewiduje inaczej) za spłatę zobowiązania. Po rozpadzie konkubinatu dawni partnerzy mogą dokonać umownego zniesienia współwłasności, gdy są zgodni, co do samego zniesienia współwłasności, jak i do sposobu, w jaki zniesienie ma być dokonane. Odrzucenie spadku przez matkę zmarłego wcale nie daje gwarancji, że spadkobiercy nie będą musieli spłacić długu spadkodawcy. Zarówno majątek spadkodawcy jak i jego długi przejdą po prostu na kolejnych spadkobierców, w tym wypadku na nieletniego.
Wyróżnia się trzy podstawowe sposoby zniesienia współwłasności: podział rzeczy wspólnej, przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, sprzedaż rzeczy wspólnej i podział uzyskanej w ten sposób kwoty miedzy właścicieli.
Każdy sposób rozliczenia konkubinatu w zakresie wspólnych nieruchomości może być osiągnięty zarówno na drodze polubownej jak i sądowej – oba rozwiązania mają swoje plusy i minusy:
Droga sądowa – w przypadku braku porozumienia: niższe koszty, dłuższy czas rozwiązania sprawy, sprawa może toczyć się kilka lat.
Umowa u notariusza – w przypadku zgody, co do wszystkich warunków porozumienia: droższa od drogi sądowej (taksa notarialna naliczana od wartości transakcji), szybka – skutki następują od ręki.
Drugi aspekt tej sprawy to kwestie wynikające z prawa bankowego. Warto podkreślić, że w przypadku kredytu hipotecznego jedynie bank może podjąć decyzję o wyłączeniu jednego ze współkredytobiorców z umowy kredytowej (sąd rozstrzyga jedynie kwestie związane z podziałem majątku). Przed podjęciem takiej decyzji bank wymaga przedstawienia dokumentów, na podstawie, których oceni, czy drugi kredytobiorca będzie w stanie samodzielnie spłacić zobowiązanie, czyli będzie posiadał zdolność kredytową. Bardzo ważne jest, aby aktualnie spłacany kredyt był obsługiwany przez Panią bez problemów, by Pani historia kredytowa była atutem w rozmowach z bankiem. Jeżeli Pani zdolność kredytowa byłaby niewystarczająca, kredyt może poręczyć dodatkowo mąż.
