Upadłość konsumencka a alimenty

Do Ośrodka Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego w Krakowie zgłosił się pan Paweł, który planuje złożenie wniosku o upadłość konsumencką. Poza zadłużeniem wynikającym z zaciągniętych pożyczek i kredytów, nasz Klient ma też kilkanaście tysięcy złotych zaległości alimentacyjnych. Pan Paweł chciałby wiedzieć jak wygląda kwestia alimentów przy upadłości konsumenckiej.

1. Czy poprzez upadłość konsumencką można umorzyć alimenty?

Nie. Zgodnie z art. 491 ²¹ ust. 2  Prawa upadłościowego nie podlegają umorzeniu:

• zobowiązania o charakterze alimentacyjnym,
• zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
• zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,
• zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Prawo wprost wyłącza możliwość umorzenia w postępowaniu upadłościowym zobowiązań wynikających z alimentów.

2. Zaległe alimenty

W przypadku zaległych alimentów mogą one zostać uwzględnione na liście wierzytelności –zgodnie z art. 236 ust. 1 Prawa upadłościowego kwota zadłużenia powinna być zgłoszona przez wierzyciela jego pełnomocnika, lub w przypadku osób niepełnoletnich przez przedstawiciela ustawowego syndykowi.

Zgodnie z art. 342 Prawa upadłościowego należności alimentacyjne znajdują się w kategorii pierwszej jeżeli chodzi o kolejność zaspokajania wierzycieli. Takie umiejscowienie zaległych alimentów w „kolejce” wierzycieli, daje szansę na chociaż częściowe odzyskanie pieniędzy podczas postępowania upadłościowego.

3. Co z obowiązkiem alimentacyjnym po ogłoszeniu upadłości – bieżące alimenty?

Pomimo trwania postępowania upadłościowego alimenty są nadal wypłacane przez syndyka z masy upadłości w terminach ich płatności, ale ich wysokość może być zmniejszona. Zgodnie z art. 343 ust. 2 Prawa upadłościowego alimenty na każdego uprawnionego syndyk wypłaci w wysokości nie większej niż minimalne wynagrodzenie za pracę – będą wypłacane w takiej wysokość do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału.

Ponadto syndyk ma prawo wytoczyć powództwo w zakresie zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego i żądać zmniejszenia alimentów lub uznania przez sąd iż obowiązek alimentacyjny wygasł. (art. 144 ust. 4 Prawa Upadłościowego).

4. Co z alimentami, które jeszcze nie są zasądzone?

Co do zasady po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowo-administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu (art. 144 ust. 1 Prawa Upadłościowego). Zasada ta nie obowiązuje jeżeli chodzi o pozew o zasądzenie lub zmianę wysokości alimentów – powództwo kierujemy przeciwko upadłemu (art. 144 ust. 3 Prawa Upadłościowego).

5. Co z obowiązkiem alimentacyjnym po zakończeniu postępowania upadłościowego?

Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje upragnione postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Należy jednak pamiętać, że umorzeniu nie będą podlegać ani zaległe ani bieżące alimenty, a wierzyciel ma prawo pozwać byłego upadłego o zapłatę.

Bieżące alimenty są spłacane zgodnie z postanowieniem sądu, który je orzekł.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U.2020.1228 t.j.)

Więcej >>>