Jak sprawdzić, czy spadkodawca pozostawił niespłacone długi?

Ustalenie rzeczywistej liczby długów, które pozostawił spadkodawca, jest bardzo często trudnym zadaniem. Zdarza się, że starszym ludziom sprawy finansowe wymykają się spod kontroli, a po ich śmierci rodziny muszą borykać się z ustaleniem liczby wierzycieli. Jak sprawdzić, czy spadkodawca pozostawił niespłacone długi?

Śmierć spadkodawcy powoduje otwarcie po nim spadku. Jednak ostateczną decyzję w prawie przyjęcia lub odrzucenia spadku podejmuje spadkobierca, który na podjęcie decyzji ma 6 miesięcy.

Co do zasady po upływie 6 miesięcy należy zgłosić wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku lub udać się do notariusza w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Dopiero po uzyskaniu jednego z powyższych dokumentów możemy, jako „pełnoprawni” spadkobiercy uzyskać informację odnośnie zobowiązań spadkodawcy lub już, jako właściciele odziedziczonych ruchomości sprzedać je.

Ponadto zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego art. 637 na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, albo wykonawcą testamentu lub wierzycielem posiadającym pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.

Po wydaniu postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza sąd niezwłocznie zarządza jego ogłoszenie na stronie internetowej sądu spadku oraz na tablicy ogłoszeń. Ogłoszenie zawiera dane osobowe, adres oraz datę śmierci spadkodawcy. Osobą odpowiedzialną za sporządzenie spisu inwentarza jest komornik. W spisie inwentarza komornik zamieszcza przedmioty należące do spadku i przedmioty zapisów windykacyjnych, z zaznaczeniem wartości każdego z tych przedmiotów, oraz długi spadkowe ze wskazaniem wysokości każdego z nich.

Wartość przedmiotów należących do spadku i przedmiotów zapisów windykacyjnych komornik ustala według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a wysokość długów spadkowych – według stanu z chwili otwarcia spadku. Komornik z urzędu ustala i zamieszcza w spisie inwentarza przedmioty należące do spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych oraz długi spadkowe. W razie ujawnienia przedmiotu należącego do spadku, przedmiotu zapisu windykacyjnego lub długu spadkowego niezamieszczonego w spisie inwentarza sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza.

Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe z całego swego majątku.

Niezwykle pomocne dla spadkobierców stało się uruchomienie od 1 lipca 2016 r. Centralnej Informacji o Rachunkach – usługi świadczonej przez Krajową Izbę Rozliczeniową. Spadkobiercy poszukujący rachunków należących do osoby zmarłej mogą skorzystać z tej usługi, która umożliwia uzyskanie pełnej informacji o rachunkach we wszystkich bankach i SKOK-ach działających w Polsce. Wystarczy złożyć wniosek w dowolnym banku lub SKOK. Warunkiem uzyskania informacji jest przedstawienie prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku, o którym piszemy w pierwszej części artykułu.

Bibliografia:

• ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz.U.2016.380);
• ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2014.101);
• „Kodeks postępowania cywilnego komentarz” pod red. A. Zielińskiego, wydawnictwo C.H. Beck; wydanie 5, 2011 r.
• „Kodeks cywilny- komentarz” pod red. E. Gniewka, wydawnictwo C.H. Beck, wydanie 4, 2011 r.